Het levensverhaal van de kunstenaar


 
   
 

Sjef  Hutschemakers wordt op 22 mei 1931 in het zuidlimburgse Banholt geboren, als derde kind in een boerengezin van acht kinderen. Zijn vader heeft een gemengd bedrijf en de kinderen moeten van jongs af aan meehelpen op het veld: koeien melken, aardappels poten en rooien, voederbieten uittrekken, appels en peren plukken..“We hebben als kind de zwaarte van het boerenwerk aan den lijve ondervonden. Dat heeft me een enorme verbondenheid met moeder aarde gegeven. Ze wierp ons haar vruchten niet zo maar in de schoot,” vertelt Sjef  over zijn jeugd.  Moeder aarde, meestal afgebeeld als een weelderige vrouw in aardse kleuren, blijft zijn leven lang een telkens terugkerend thema in zijn werk: voortkomen uit moeder aarde en er weer naar terug keren. De eeuwige kringloop in de natuur. Uit heel zijn werk spreekt een hecht en religieuze verbondenheid met het Limburgse land. “Het heeft iets meditatiefs  als je in stilte op het land aan het werk bent. Ik wil de aarde voelen. Je gaat er zo in op, dat je als het ware uit je zelf treedt, zelf aarde wordt,” geeft de kunstenaar als toelichting.

Hoewel hij zich sterk verbonden voelt met het boerenleven, wordt hij geen boer, maar kunstenaar, schilder, graficus, en schepper van monumentale kunst. Na een ongeval waarbij Sjef Hutschemakers  als dertienjarige jongen enkele vingers verliest, ziet ook zijn vader in dat Sjef niet de gewenste opvolger op het boerenbedrijf zal worden. “Als je zo nodig wilt tekenen moet je maar architect worden,”zegt zijn vader, als die de wens van zijn zoon hoort. Heimelijk meldt Sjef  zich toch aan voor de kunstacademie in Maastricht.  Hij vervolgt zijn opleiding aan de Jan van Eyck-academie. Zijn professor Jaap Min leert hem vanuit het hart te schilderen, uitgaan van het persoonlijk contact met de mensen en dingen die je schildert. Zelf  zegt hij hierover: “ik ben een expressionist: ik schilder niet met mijn verstand, maar uit mijn buik”.

 
     
 

Armoede in Amsterdam

Door onrust gedreven breekt Sjef uit zijn eigen milieu en gaat in 1963 naar Amsterdam. Er wacht hem een periode van bittere armoede. Zijn religieuze besef helpt hem in zijn eenzaamheid. Hij tekent er met een versleten penseel Christusfiguren in Oost-Indische inkt op kladblokjes. Als postbesteller tracht hij aan de kost te komen. Verteert door heimwee keert Sjef al na een jaar terug naar zijn geliefde Limburgse land. Hij gaat in Eijsden wonen en werken, doet er aan volkstheater, regisseert wagenspelen en experimenteert met kunstwerken in collages van verschillende materialen en relïëfwerken.

 
   
 
In 1974  verhuist Sjef  naar Sint Geertruid, waar hij eigenhandig en met oude materialen een huis annex atelier bouwt.  Sjef voelt er weer het contact met de aarde en gaat opnieuw schilderen in olieverf. Hij ontwikkelt een eigen vorm van expressionisme. Geen l’art pour l’art, geen kunst om de kunst, maar verstaanbaar werk, dat de toeschouwer kan raken: zaaiers en maaiers, planters en bonenpellers, stroopstokers  en perenplukkers, maar ook in stillevens met rottende peertjes, veelal in de gele en bruine kleuren van de aarde.

 

 
Zijn schilderijen ademen de verbondenheid met de schepping. Het is de religieuze dimensie in zijn  werk. Sjef schildert en tekent ook veel processies. Zijn geloof combineert hij met een liefde voor de cultuur van zijn geboortestreek, die sterk tot uitdrukking komt in de sacramentsprocessies.  Andere vormen van  profane volkscultuur brengen hem eveneens tot grote creativiteit. Jaarlijks maakt Sjef ontwerpen vol humor en zelfspot  voor de carnavalsoptochten in zijn geboortedorp en in 1999 ontwerpt hij zelfs de grootse historische  optocht voor de viering van 950 jaar pauselijke kerkwijding in Voerendaal. Zijn werk vindt veel waardering, zoals op tal van exposities en uit interviews blijkt.

 
 

De lijdende Christus



 
 

De lijdende Christus blijft een  terugkerend thema in zijn schilderijen en etsen.. Hij maakt vele kruiswegstaties voor verschillende Limburgse kerken.. Als vlak na de dood van zijn diep religieuze moeder de kerk in zijn geboortedorp Banholt wordt gerenoveerd grijpt hij de kans aan om de hele kerk te beschilderen en van religieuze afbeeldingen te voorzien in de etherische, lila-achtige lievelingskleuren van zijn moeder. “Ik heb in kleuren en thema’s in mijn werk een evenwicht gevonden tussen het aardse van mijn vader en het  etherische, verlichtende van mijn moeder,”zegt hij daar zelf over.

In 1993 ontvangt Sjef Hutschemakers uit handen van de deken van Gulpen de Pauselijke onderscheiding Pro Ecclesia. Een bezoek aan Medjugorje, een Mariabedevaartplaats in Kroatië verdiept zijn geloof. “Het was een bijzondere ervaring. Alsof er een mistgordijn voor me werd wegetrokken, waardoor ik het geloof dieper kon ervaren. Het  was een bijzondere ervaring die ik probeer vast te houden in mijn dagelijks leven,”  vertelt hij hierover. Hij kiest vaker voor expliciet religieuze thema’s en onderwerpt ondermeer acht grote glasramen voor de kerk van Oirsbeek met afbeeldingen van inspirerende heiligen. In 2006 maakt hij nog vijf glasramen voor deze oude parochiekerk.

 
   
 

Ter gelegenheid van zijn 70ste verjaardag wordt een grote overzichtstentoonstelling gehouden van deze opmerkelijke kunstenaar in kunsthandel Rococo in de Piramide van Gulden. Hierbij verschijnt  een fraai geïllustreerd boek  over zijn leven en werk: ‘Sjef Hutschemakers, rituelen van de wederkeer’.

Dagelijks brood

2006, het jaar van  zijn 75ste verjaardag brengt opnieuw tal van activiteiten. Er verschijnen interviews en publikaties over zijn werk in verschillende bladen.  In het voorjaar wordt een expositie van zijn grafische werk gehouden in het gemeentehuis van Margraten. Er  worden  verjaardagskalenders en mapjes met afbeeldingen van zijn schilderijen gedrukt  die vanaf september te koop zijn. Vanaf 1 september is een grote overzichtstentoonstelling van zijn schilderijen te zien, wederom in de Piramide van kunsthandel Rococo in Gulpen. Op L1  is in september 2006 een 21 minuten durend televisieportret uitgezonden: “Sjef Hutschemakers, portret van een kunstenaar” dat in september 2007 is herhaald. Voor 2008 staan weer nieuwe exposities op het programma:  van 19 januari tot 30 maart in het museum De Wieger in het Brabantse Deurne en samen met zijn zoon Pallieter in het Streekmuseum van Valkenburg van 27 april tot 8 juni 2008. Ook in 2009 en 2010 volgen nog exposities en ontwerpt hij monumentale ramen voor kerken in Stramproy, Neerbeek en Rimburg. Op 22 mei 2011 viert hij zijn 80ste verjaardag met ondermeer een drukbezochte expositie in Wittem. Daarbij verschijnt een nieuw boek met nooit getoonde schetsen en tekeningen, onder de titel 'Verbondenheid'.

 
   
 

En ondanks al deze activiteiten schildert Sjef door, iedere dag, met grote gedrevenheid, want schilderen is voor hem “als zijn dagelijks brood”.

 
 


Exposities Sjef Hutschemakers

1965
Kasteel Borgharen Europahuis, juni.
kruisweg uit 1964

1966
Universahaus Neurenberg, 18 augustus t/m 10 september
Penseeltekeningen, samen met werk van twee Arnhemse grafici

1967
Veilinghal Eijsden, november
Expo 6, werk van Sjef en vijf andere Limburgse kunstenaars

1968
Café de Brouwerij Gronsveld, oktober
Tien schilderijen

Enci Maastricht, 20 dec. 1968 t/m 28 febr. 1969
Kunst in bedrijf, werk van Sjef en vier kunstenaars van de groep Expo 6

1970
Galerij Brunssum,18 t/m 17 maart
Kruisweg 1964

1975
Galerie Caumermolen Heerlen, november en december
Oud en nieuw werk

1976
Redoete Stadschouwburg Maastricht, april
Meditaties van het lijdensverhaal van Jezus

De molen van Banholt, vanaf 20 oktober
Werk van Sjef en twee andere kunstenaars

Cultureel Centrum inVenlo
Manifestatie Limburgse kunst met o.a. materieschilderijen van Sjef.

1977
Cultureel Centrum De Beyerd in Breda, najaar
Vijf Limburgse kunstenaars, waaronder Sjef

1978
Kasteel Middachten in Rheden, maart
Werk van zes Limburgse kunstenaars waaronder Sjef

Galerie Wanda Reiff, april
Sjef Hutsch – gemengde technieken

1981
Cultureel Centrum De Rodahal in Kerkrade, 5 t/m 25 juli
Zes schilders van mens en land, waaronder Sjef.
Expositie later dit jaar te zien in Oberhessisches Museum in Giesen (D), de Dommelhof in Neerpelt(B), het Stadttheater van Rürth(D) en Deutsches Klingenmuseum in Solingen (D)

Streekmuseum ’t Land van Valkenburg, 31 oktober t/m 14 oktober
Dubbeltentoonstelling met beeldhouwer Hans Bartelet.

1985
Trajecta 85 in Eurohal Maastricht
Presentatie van beeldende kunst in Limburg, twee grote werken van Sjef

1986
Fanfarezaal St. Geertruid, juli
Kunst uit negen kerkdorpen, o.a. werk van Sjef.

Streekmuseum ’t Land van Valkenburg, juni
Individuele expositie

Galerie Hof van Oensel in Schimmert, september/oktober
Schilderijen, gouaches, tekeningen, etsen.

1987
Trajecta 87 Eurohal Maastricht
Presentatie van beeldende kunst in Limburg met twee werken van Sjef.

De Kijkdoos in Heerlen, 30 dec. t/m 11 februari 1988
Overzichtstentoonstelling

1989
Gelarie Anny van den Besselaar in Maastricht, vanaf 8 september
Dubbeltentoonstelling met Janneke Lahey

1990
Galeirie Bekaerh in Amstelveen, 18 november t/m 23 december
Olieverf, grafiek en tekeningen

1991
Galerie Hof van Oensel in Schimmert, eind januari tot begin maart
Samen met twee andere kunstenaars. Van Sjef”: schilderijen, etsen en tekeningen.

1993
Voormalige kapel bij gemeentehuis Eijsden, december
Overzichtstentoonstelling met schilderijen, gouaches en prenten.

1994
Galerie Anny van den Besselaar in Maastricht, april
Dubbelexpositie met Janneke Lahey

1996
ABP Heerlen, 5 mei t/m 27 juni
Grote overzichtstentoonstelling schilderijen

Theater aan het Vrijthof Maastricht, 6 mei t/m 2 juni
Grafiek

1998
Streekmuseum ’t Land van Valkenburg,8 aug. t/m 20 september
Grafisch werk

2001
Streekmuseum Het land van Valkenburg, 18 maart t/m 16 april
Expositie samen met Gene Eggen en Rob Brouwers

Streekmuseum “t Land van Valkenburg, 17 nov. t/m 2 dec.
Sprekende vensters, expositie over glaskunst in Limburg met o.a. werk van Sjef

2002
kapel Atrium ziekenhuis Heerlen, 17 maart t/m 10 april
Schilderijen rond Goede Week en Pasen

2006
gemeentehuis van Margraten, 10 juni t/m 28 juli
Grafisch werk

De Piramide van Gulpen, 1 sept. t/m 17 september:
Grote overzichtstentoonstelling

2007
Colamgebouw bij de Kapel in ’t Zand in Roermond, 18 februari t/m 7 apil
Expositie kruiswegstatie uit 1964

2008
museum De Wieger in Deurne, 29 jan. t/m. 4 mei
Overzichtstentoonstelling: Bezield expressionisme.

kunsthandel Schiltaere in Maastricht, 1 t/m 29 maart
Expositie Jaap Min en leerlingen (o.a. Sjef Hutschemakers)

Museum Land van Valkenburg in Valkenburg, 27 april t/m 8 juni
Expositie werk van Sjef en Pallieter Hutschemakers

gemeentemuseum Het land van Thorn in Thorn, 11 okt. t/m 11 januari 2009
Expositie vijf etsen van sacramentsprocessies

2009
Terpkerk Urmond, 3 t/m 19 april
Expositie Sjef samen met twee andere kunstenaars van schilderijen en glasramen.

Pieterstraat 55 Maastricht, 24 juli t/m 25 oktober Expositie etsen en schilderijen samen met zoon Pallieter.

2010
Museum Het land van Valkenburg in Valkenburg 19 sept. t/m 14 nov.Expositie schilderijen van Jaap Min en enkele van zijn leerlingen, waaronder Sjef Hutschemakers.

Christina kerk in Eijsden, 13 t/m 28 november, expositie van religieus werk, waaronder de kruisweg “Het Licht kwam in de duisternis”.

2011
Het Franz Pfannerhuis op park Klein Vink in Arcen 13 maart t/m 1 mei. Expositie religieus werk, o.a. kruisweg “het Licht kwam in de duisternis”.Kloosterbibliotheek in Wittem 20 mei t/m 28 aug. Grote overzichtstentoonstelling van zijn schetsen en tekeningen. Later aangevuld met etsen en schilderijen. Ter gelegenheid van zijn 80ste verjaardag en verschijnen van zijn boek “Verbondenheid”.

Boekhandel Selexyz in Dominicanerkerk in Maastricht 29 mei t/m 9 juli. Expositie van grote tekeningen en publiekspresentatie van het boek “Verbondenheid”.

Zaal Diligentia Eckelrade 19, 20 en 21 augustus Kunst in Eckelrade, verkoopexpositie van werk van zeven kunstenaars, waaronder Sjef Hutschemakers.

Kunstpunt Arteg0 bij hotel Walram in Valkenburg, 30 okt. t/m 8 januari 2012, “Het Teken”, expositie van tekeningen en etsen, in combinatie van werk van drie jonge kunstenaars, die gebruik maken van de nieuwe media.

2012
Kapel Atrium MC in Heerlen 15 maart t/m 22 april, expositie van grote houtskooltekeningen in relatie met de lijdens- en Paastijd.

Sint Christoffelkathedraal in Roermond 18 t/m 13 april, expositie van de Kruisweg “het Licht kwem in de duisternis”, met enkele andere religieuze werken.